Graeci et concilium Tridentinum de conubio

ut hic refertur, in hoc libro qui de matrimonio Christiano scriptus est praesertim in paginis 389 proximisque et in paginis 407-420 disseritur de Graecorum schismaticorum praxi et concilii Tridentini sessionis uicesimae quartae canone septimo.

sancti Thomae Aquinatis de aduenis sententiae

ut hic refertur, sanctus Thomas Aquinas in Summa theologiae dicit "respondeo dicendum quod cum extraneis potest esse hominum conuersatio dupliciter: uno modo pacifice, alio modo hostiliter. et quantum ad utrumque modum ordinandum, lex conuenientia praecepta continebat. tripliciter enim offerebatur Iudaeis occasio ut cum extraneis pacifice communicarent: primo quidem quando extranei per terram eorum transitum faciebant quasi peregrini; alio modo quando in terram eorum adueniebant ad inhabitandum sicut aduenae, et quantum ad utrumque, lex misericordiae praecepta proposuit, nam Exod. XXII dicitur 'aduenam non contristabis' et XXIII dicitur 'peregrino molestus non eris'; tertio uero quando aliqui extranei totaliter in eorum consortium et ritum admitti uolebant. et in his quidam ordo attendebatur. non enim statim recipiebantur quasi ciues, sicut etiam apud quosdam gentilium statutum erat ut non reputarentur ciues nisi qui ex auo uel abauo ciues exsisterent, ut philosophus dicit in III Polit. et hoc ideo quia si statim extranei aduenientes reciperentur ad tractandum ea quae sunt populi possent multa pericula contingere dum extranei non habentes adhuc amorem firmatum ad bonum publicum aliqua contra populum attentarent. et ideo lex statuit ut de quibusdam gentibus habentibus aliquam affinitatem ad Iudaeos scilicet de Aegyptiis apud quos nati fuerant et nutriti et de Idumaeis filiis Esau fratris Iacob in tertia generatione reciperentur in consortium populi; quidam uero quia hostiliter se ad eos habuerant sicut Ammonitae et Moabitae nunquam in consortium populi admitterentur; Amalecitae autem qui magis eis fuerant aduersati et cum eis nullum cognationis habebant consortium quasi hostes perpetui haberentur; dicitur enim Exod. XVII, 'bellum Dei erit contra Amalec a generatione in generationem'." (IaIIae 105.3)

subiectionis reciprocae coniugalis thesis

Ioannes Paulus papa II quae epistola apostolica "Mulieris dignitatem" appellatur in ea epistola haec dicit:

"epistulae ad Ephesios auctor nullam percipit repugnantiam inter sic expressam adhortationem atque comprobationem illius rei 'mulieres uiris suis sint subiectae sicut Domino, quoniam uir caput est mulieris'. nouit auctor interpretationem hanc multo etiam altius inhaerentem moribus religiosisque traditionibus eius temporis comprehendi nouo modo debere atque impleri sicut ab iis qui sunt 'subiecti inuicem in timore Christi' eo magis quod uir dicitur caput mulieris sicut Christus caput est ecclesiae scilicet ut 'se ipsum traderet pro ea' atqui se ipsum tradere pro ea idem ualet ac uel propriam tradere uitam. sed cum in necessitudine Christi [et] ecclesiae subiectio solius ecclesiae sit, in necessitudine mariti [et] uxoris subiectio non est unius dumtaxat partis uerum prorsus reciproca". 

contra illam autem thesin, quod in Christi ecclesiaeque relatione subiectio solius ecclesiae est sed in mariti uxorisque relatione subiectio non solius uxoris sed reciproca est, hic Iosua Cuschus (Kusch) haec argumentatur.

cum sanctus Paulus eo uocabulo Graeco quod est "hypotasso" utitur, ut in ad Romanos epistola 13.1, 5 et in ad Titum epistola 2.9 et in ad Ephesios epistola 5.24 et in ad Corinthios epistola prima 15.27-28, tunc importatur relatio alterius qui in ordine superior sit et alterius qui in ordine inferior sit. 

in autem ad Ephesios epistola 5.21, ubi sanctus Paulus "hypotassomenoe alleloes" Graece dicit, ibi fortasse uidetur importari subiectio reciproca, e qua maritum se uxori et uxorem se marito subiicere oporteat. tamen id quod est "hypotassomenoe alleloes" non necesse est importare quemque generis participem se ceteris participibus omnibus et singulis subiicere. nam exempli gratia in apocalypsis libro 6.4 Graece dicitur "allelus sphaxusin" qua importatur non quisque generis particeps ceteros participes omnes et singulos interficere, quod fieri non potest, sed alii generis participes alios participes interficere. ergo cum sanctus Paulus "hypotassomenoe alleloes" dicit, dicere uelle potest alios Christianos se aliis subiicere, nec necesse est arbitrari sanctum Paulum dicere uelle duorum Christianorum utrumque alteri se subiicere.

porro sanctus Paulus in ad Corinthios epistola prima 15.27-28, ubi omnia Christo subiecta esse dicit, ibi ex omnibus dictis Deum Patrem excipit; nam Deo Patri ipse Christus se subiicit. namque Filius Patri se subiicit sed non Pater Filio. ergo ibi non est subiectio reciproca.

ergo cum sanctus Paulus id quod est "hypotasso" ad mariti et uxoris relationem adhibet, importatur non subiectio reciproca sed, ut illo uocabulo Graeco importari solet, relatio alterius qui in ordine superior sit et alterius qui in ordine inferior sit. et patet uter superior sit. nam sanctus Paulus exempli gratia Graece dicit "hos he ecclesia hypotassetae to Christo, hutos cae hae gynaeces toes andrasin" (ad Ephesios 5.24).

contra illam Ioannis Pauli papae II thesin etiam hae Leonis papae XIII et Pii papae XI sententiae memorari possunt.

nam Leo papa XIII in ea epistola quae "Arcanum" appellatur dicit "uir est familiae princeps et caput mulieris, quae tamen quia caro est de carne illius et os de ossibus eius subiiciatur pareatque uiro in morem non ancillae sed sociae, ut scilicet oboedientiae praestitae nec honestas nec dignitas absit. in eo autem qui praeest et in hac quae paret, cum imaginem uterque referant alter Christi altera Ecclesiae, diuina caritas esto perpetua moderatrix officii."

et Pius papa XI in ea epistola quae "Casti connubii" appellatur dicit "cum hac eadem caritate reliqua coniugii tam iura quam officia componantur necesse est ita ut non solum iustitiae lex sed etiam caritatis norma sit illud Apostoli 'uxori uir debitum reddat; similiter autem et uxor uiro.' firmata denique huius caritatis uinculo domestica societate, floreat in ea necesse est ille qui ab Augustino uocatur ordo amoris. qui quidem ordo et uiri primatum in uxorem et liberos et uxoris promptam nec inuitam subiectionem obtemperationemque complectitur, quam commendat Apostolus his uerbis: 'mulieres uiris suis' subditae sint 'sicut Domino; quoniam uir caput est mulieris sicut Christus caput est Ecclesiae'. haec autem obtemperatio non libertatem negat neque aufert quae ad mulierem tam pro humanae personae praestantia quam pro nobilissimis uxoris matris sociae muneribus pleno iure pertinet, neque obsecundare eam iubet quibuslibet uiri optatis ipsi forte rationi uel uxoris dignitati minus congruentibus, nec denique uxorem aequiparandam docet personis quae in iure minores dicuntur quibus ob maturioris iudicii defectum uel rerum humanarum imperitiam liberum suorum iurium exercitium concedi non solet, sed uetat exaggeratam illam licentiam quae familiae bonum non curat, uetat in hoc familiae corpore cor separari a capite cum maximo totius corporis detrimento et proximo ruinae periculo. si enim uir est caput mulier est cor, et sicut ille principatum tenet regiminis haec amoris principatum sibi ut proprium uindicare potest et debet. haec dein uxoris uiro suo obtemperatio, ad gradum et modum quod attinet, uaria esse potest pro uariis personarum locorum temporum condicionibus; immo si uir officio suo defuerit uxoris est uices eius in dirigenda familia supplere. at ipsam familiae structuram eiusque legem praecipuam a Deo constitutam et firmatam euertere aut tangere numquam et nusquam licet."