de imperio et genere humano Sancti Augustini sententiae

"quantum enim pertinet ad hanc uitam mortalium, quae paucis diebus ducitur et finitur, quid interest sub cuius imperio uiuat homo moriturus si illi qui imperant ad impia et iniqua non cogant? aut uero aliquid nocuerunt Romani gentibus quibus subiugatis imposuerunt leges suas nisi quia id factum est ingenti strage bellorum? quod si concorditer fieret id ipsum fieret meliore successu, sed nulla esset gloria triumphantium. neque enim et Romani non uiuebant sub legibus suis quas ceteris imponebant. hoc si fieret sine Marte et Bellona ut nec uictoria locum haberet nemine uincente ubi nemo pugnauerat, nonne Romanis et ceteris gentibus una esset eademque conditio? praesertim si mox fieret, quod postea gratissime atque humanissime factum est, ut omnes ad Romanum imperium pertinentes societatem acciperent ciuitatis et Romani ciues essent, ac sic esset omnium quod erat ante paucorum, tantum, quod plebs illa quae suos agros non haberet de publico uiueret, qui pastus eius per bonos administratores rei publicae gratius a concordibus praestaretur quam uictis extorqueretur. nam quid intersit ad incolumitatem bonosque mores ipsas certe hominum dignitates quod alii uicerunt, alii uicti sunt omnino non uideo, praeter illum gloriae humanae inanissimum fastum in quo perceperunt mercedem suam qui eius ingenti cupidine arserunt et ardentia bella gesserunt. numquid enim illorum agri tributa non soluunt? numquid eis licet discere quod aliis non licet? numquid non multi senatores sunt in aliis terris qui Romam ne facie quidem norunt? tolle iactantiam, et omnes homines quid sunt nisi homines?" (De ciuitate Dei 5.17)