meliores educandorum paruulorum modi

in hoc tractatu Leonardus Sax de paruulorum educatione disserit praesertim quod parentes oportet imperium adhibere et paruulos temperantiaeque eorumque humilitatis sensui aliorumque hominum considerationi assuefacere. etiam haec utilia dicuntur quae sunt cum paruulis manducare et curare ut quicquid quadrum uisificum habet non in paruulorum locis propriis sed in domus locis communibus sit.

scholaris et praeceptoris opus

in hoc tractatu inter alia exhibetur haec thesis quod studia humaniora deterius se habent quippe quorum cultores iamdudum in scientiarum experimentalium imitationem rerum nouarum quaesitioni locum primum dant. scholaris autem et praeceptoris uita propria, sicut in illo tractatu memoratur, ex his constat quae sunt temporum praeteritorum sapientiam colligere et facere ut ea quasi in uita maneat et ubi ea promoueri potest ibi promouere et hereditariam e seniorum manibus in iuniorum manus tradere. itaque in studiis humanioribus oportet scholarem non praecipue ad res nouas inueniendas animum intendere sed res nouas e maiore et multiplici operatione intellectuali praeceptorioque inuenire.

undecim signa quibus sciri possit hominem res prospere gerere posse

hic tractatus dicit haec undecim signa esse quibus sciri possit hominem res prospere gerere posse:

1. rem non prospere gestam superare

2. obstacula superare

3. rem difficilem sine mora facere

4. animi motus regere

5. arbitrio suo credere

6. uoluptatem differre

7. ducere etsi nemo sequatur

8. ea quae ab aliis exspectantur superare, et melius opus quam alii facere

9. in rei particulas animum intendere

10. erga eos qui erga ipsum maligne se gesserunt benigne se gerere, id est, se non sinere e malignitate aliena peiorem fieri

11. se non excusare sed praestare